Maag-/darmaandoeningen

Het prikkelbare darm syndroom (PDS) 
Het kan soms moeilijk zijn om PDS te scheiden van de andere aandoeningen. De PDS-diagnose wordt bepaald met behulp van de Rome IV-criteria. In Nederland kan jouw huisarts of een MDL-arts dit diagnosticeren.  
 
De Rome IV-criteria voor PDS zijn:  
 
Recidiverende buikpijn, gemiddeld minstens 1 dag per week in de afgelopen 3 maanden, geassocieerd met twee of meer van de volgende criteria: 

Gerelateerd aan ontlasting 
Geassocieerd met een verandering in de frequentie van ontlasting 
Geassocieerd met een verandering in de vorm (uiterlijk) van de ontlasting 

* Aan de criteria is voldaan gedurende de afgelopen 3 maanden, waarbij de symptomen minstens 6 maanden vóór de diagnose zijn begonnen 

​

IBS heeft verschillende subtypes. Voor sommige mensen is constipatie het grootste probleem, voor anderen is diarree, en sommige mensen hebben een combinatie van beide. 

PDS – C (voornamelijk constipatie) 
PDS – D (voornamelijk diarree) 
PDS – M (mixed/gemengd) 
PDS – U (undefined/ongedefinieerd) 

​

De oorzaak van PDS is momenteel niet bekend, maar er wordt onderzoek gedaan op het gebied. Ook bestaat er op dit moment geen volledige genezing, maar er zijn wel verschillende manieren om de aandoening te verbeteren. Omdat er geen geldige tests op de markt zijn om de oorzaak van PDS te diagnosticeren, wordt het vaak een zoektocht. Ook heeft niet iedereen baat bij dezelfde interventies. Een gekwalificeerde diëtist kan je helpen kijken welke voedings- en leefstijlinterventies voor jou het meest geschikt zijn. Andere beroepen (behalve jouw huisarts) die betrokken kunnen zijn bij de PDS-behandeling zijn bekkenfysiotherapeuten en hypnotherapeuten. 
 

Lactose-intolerantie  
Lactose is ook een van de FODMAP's die we onderzoeken in de voeding bij de behandeling van PDS. Lactose-intolerantie is een aandoening waarbij je spijsverteringsklachten krijgt, zoals een opgeblazen gevoel, diarree en gasvorming, nadat je voedsel of dranken heeft genuttigd die lactose bevatten. Lactose is een suiker die van nature voorkomt in bijvoorbeeld zuivelproducten. 

Bij lactose-intolerantie worden spijsverteringsklachten veroorzaakt door malabsorptie van lactose. Lactosemalabsorptie is een aandoening waarbij jouw dunne darm niet alle lactose die je eet of drinkt, kan verteren of afbreken. Een diëtist kan je helpen jouw dieet aan te passen om jouw klachten te minimaliseren. 

 

SIBO  
SIBO staat voor Small Intestinal Bacterial Overgrowth (bacteriële overgroei in de dunne darm). Het is een aandoening waarbij zeer grote aantallen bacteriën in de dunne darm groeien. Meestal bevat de dunne darm, in tegenstelling tot de dikke darm, niet een groot aantal bacteriën. Overtollige bacteriën in de dunne darm kunnen de voedingsstoffen opgebruiken die het lichaam nodig heeft. Als gevolg hiervan kan iemand ondervoed raken. 

 De afbraak van voedingsstoffen door de overtollige bacteriën kan ook de slijmvlies van de dunne darm beschadigen. Dit kan het moeilijker maken voor het lichaam nog om voedingsstoffen op te nemen. 

De meest voorkomende symptomen zijn: 

• Volle gevoel in de maag 

• Buikpijn en krampen 

• Opgeblazen gevoel 

• Diarree (meestal waterig) 

• Gasvorming 

  

Andere symptomen kunnen zijn: 

• Vette ontlasting 

• Gewichtsverlies 
   

Momenteel bestaat er nog geen juiste en betrouwbare methode om SIBO te diagnosticeren. Methodes die worden toegepast zijn onder andere de suiker-adem test en een test om de darminhoud te analyseren. Deze testen zijn niet altijd betrouwbaar en kunnen dus een verkeerde diagnose geven. Onderzoekers zijn druk bezig met het ontwikkelen van een betrouwbare test. 
Als je deze symptomen heeft, is het raadzaam eerst jouw huisarts te raadplegen om ernstige aandoeningen uit te sluiten. Een gekwalificeerde diëtist kan je helpen jouw symptomen en dieet te analyseren en te zien welke veranderingen in jouw dieet en levensstijl verbetering kunnen brengen. 

 
Obstipatie 
Bij obstipatie bij volwassenen kan je symptomen zoals deze hebben: 

• je poept minder dan 3 keer per week 

• hard persen tijdens defecatie 

• harde en/of keutelige defecatie 

• gevoel van incomplete defecatie 

• gevoel van anorectale obstructie/blokkade 

• Je moet je vingers gebruiken om de ontlasting te verwijderen 
   

Als gevolg van de grote hoeveelheden harde ontlasting in de dikke darm of endeldarm kan er dunne ontlasting weglekken. Deze dunne ontlasting lekt vaak ongemerkt weg langs de harde klomp ontlasting in de endeldarm. Hierdoor krijg je last van ongewild ontlastingsverlies (ontlastingsincontinentie). Het weglekken van dunne ontlasting langs de harde ontlasting in de endeldarm heet overloopdiarree of paradoxale diarree. 
 
Obstipatie kan soms een symptoom of bijwerking zijn van een ziekte, een medicijn of jouw voeding en levensstijl. Het is altijd raadzaam om eerst jouw huisarts te raadplegen om ernstige aandoeningen uit te sluiten. Voeding en leefstijl kunnen wel een grote rol spelen bij constipatie. Een diëtist kan je helpen met veranderingen in voeding, eetgewoontes, en leefstijl om jouw ontlasting te verbeteren.  
 
Diarree  
De klacht bij diarree is dunne ontlasting, meerdere keren per dag. Daarnaast komt de behoefte om naar het toilet te gaan (aandrang) meestal plotseling. Ook het ophouden van de ontlasting lukt meestal niet of moeizaam. De ontlasting heeft bij diarree vaak een andere kleur en geur. Er is sprake van diarree als iemand drie keer of vaker per dag naar het toilet gaat en de ontlasting ongevormd en dun is. Als de ontlasting alleen wat minder vast is dan normaal is dat niet direct diarree.  
Diarree kan acuut zijn en zeer plotseling optreden. Dit kan bijvoorbeeld komen door een infectie of voedselvergiftiging. Het kan ook langduriger of chronischer zijn en een symptoom zijn van een ziekte of een bijwerking van medicijnen. De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van de diarree. Raadpleeg altijd jouw huisarts als het niet overgaat. Een diëtist kan je ook helpen kijken naar aanpassingen in jouw voeding om de symptomen te verbeteren. 
 
Vetdiarree  
Ik wil ook specifiek de vetdiarree noemen. Vetdiarree is een vettige en dunne ontlasting.

Bij vetdiarree zitten er meer vetten in de ontlasting dan normaal. De ontlasting kan ook vaak drijven in de wc-pot en/of plakken aan de wc-rand. De ontlasting stinkt meer dan normaal en is wat licht gekleurd. Het vet gaat door de darmen zonder goed verteerd of opgenomen te worden. Dit kan verschillende oorzaken hebben zoals de ziekte van Crohn, coeliakie, te weinig galvloeistof of alvleeskliersap, short bowel (wanneer een behoorlijk deel van de dunne darm verwijderd is), PDS, en soms wordt er geen oorzaak gevonden. Het is belangrijk om jouw huisarts te raadplegen en de diëtist kan je helpen met aanpassingen in voeding en leefstijl.  

 

Functionele maagklachten (ook wel functionele dyspepsie genoemd) 
De meest voorkomende redenen voor functionele maagklachten zijn een trage/luie maag of een overgevoelige maag.  
 
Symptomen kunnen zijn: 

• pijn in de bovenbuik 

• misselijkheid 

• opboeren en oprispingen 

• een opgeblazen gevoel 

• snel een vol gevoel hebben 

• soms braken 
   

Een arts kan controleren of er geen ernstige oorzaak is voor jouw symptoom. Niet iedereen krijgt symptomen van dezelfde dingen. Het is belangrijk dat je niet steeds veel verschillende voedingsmiddelen uit jouw dieet schrapt zonder hulp van een diëtist die je kan begeleiden en ervoor kan zorgen dat je geen tekorten aan voedingsstoffen riskeert. 

 

​

De informatie op deze website is uitsluitend bedoeld voor informatieve doeleinden, bijvoorbeeld om je in te lezen voordat je naar een arts gaat. De inhoud is dan ook niet bedoeld ter vervanging van professioneel medisch advies bij klachten of ter voorkoming daarvan.   

Bronnen: 
https://theromefoundation.org/rome-iv/rome-iv-criteria/  
https://www.pennmedicine.org/for-patients-and-visitors/patient-information/conditions-treated-a-to-z/small-bowel-bacterial-overgrowth  
https://www.mlds.nl/